LOTTE’S BLIKVANGER #119

 LOTTE'S BLIKVANGER #119

week 40

Oktober 2014 

Dit is de honderd en achttiende column van Lotte's blikvanger. 

Een wekelijkse beschouwing over een kunstwerk dat mijn blik ving. 

...fotografie is een interpretatie van de werkelijkheid.

Wat is het om mens te zijn?

Deze existentiële vraag staat centraal in het werk van de Zweedse fotograaf JH Engstrom.

 JH groeide op in een piepklein arbeidersdorpje in Zweden. Het hele dorp werkte voor dezelfde fabriek. Iedereen kende elkaar. Toen hij toen tien jaar was vertelde zijn vader hem dat ze gingen verhuizen naar Parijs. Absoluut een tegenovergestelde wereld. 

‘Paris hit me in the face.’

 De eerste dag naar school ging zijn vader mee op de heenreis. Anderhalf uur waren ze onderweg met overstap van metro op bus, op andere metro en nog een stuk lopen. Aangekomen op school drukte zijn vader hem een briefje in de hand. Het is dezelfde weg terug maar dan anders om. Nu JH zelf vader is realiseert hij hoe bizar dit eigenlijk was, maar als jongetje van tien was hij niet bang, het maakte hem vooral trots op zichzelf als hij de weg naar huis had gevonden. Hij ontdekte een geheel nieuwe wereld. Toen hij dertien werd verhuisde ze terug naar Zweden, maar Parijs had zijn hart gestolen en hij zou nog vele malen in zijn leven terug keren.

Pas toen hij een jaar of 20/21 was en terug kwam in Parijs ontdekte hij het kunstenaarsleven. Dat er werkelijk mensen bestonden die van kunst hun leven hadden gemaakt. Hij wist niet dat deze wereld bestond en weer was het Parijs die hem deed ontwaken.

          

Hij studeerde in 1997 af aan de kunstacademie van Gotenborg. En werkte daarna als assistent van modefotograaf Mario Testino en documentaire fotograaf Anders Petersen. Daarna ontwikkelde zijn geheel eigen stijl die zich het beste omschrijft als rauwe en esthetische beelden. Hij speelt met de werkelijkheid die fotografie vastlegt door middel van technische imperfecties als overbelichting, beweging en stof. Hij benadrukt hiermee dat fotografie een interpretatie is van de werkelijkheid.

Hij prefereert dat zijn werk in boekvorm wordt uitgegeven. Zijn carrière telt er nu al twaalf. Waaronder het boek: Sketches of Paris.

Dit werk wordt nu onder andere getoond in het Foam, Fotomuseum Amsterdam, als onderdeel van zijn solotentoonstelling 'Close Surroundings'. De foto’s hangen uitgeprint zonder lijst met spelden in de muur geprikt als een muurvolle collage.

Dit boek over Parijs was hij nooit van plan te maken. Veel te clichématig en hoeveel fotografen waren hem al niet voorgegaan? Grote namen als Robert Frank, Ed van der Elsken en Anders Petersen. Toch bleek hij door alle jaren heen altijd Parijs te hebben gefotografeerd en over een periode van 3/4 jaar waarin hij door de contactafdrukken heen bladerde begon hij zich te realiseren dat dit weldegelijk een boek zou worden. Zijn dagelijkse persoonlijke leven van 1991 tot 2012 is samengevoegd in dit boek.

‘Like my memory, there is no chronologic order in this book.’

Hij experimenteerde met verschillende camera’s en technieken, maar net als in het boek is ook in de tentoonstelling gekozen de foto’s allemaal op het zelfde format af te drukken en te presenteren. Ik twijfel of dat een goede keus is geweest. Er hangen in een andere zaal ook een aantal originele collages waarin wel de afzonderlijke foto’s nog te zien zijn. Het geeft een puur gevoel.

'Sketches of Paris' is een portret van voorbije liefdes, van de losgeslagen leven in de grote stad, van de energie ervan, van verlies en geluk, van sleur en opwinding.

Het is een serie foto’s die het leven bevragen. Kunnen wij het leven ooit echt begrijpen? Het is een kijk in zijn eigen rauwe persoonlijke leven, maar het is invoelbaar als toeschouwer. 

Hij gebruikt het medium fotografie om grip te krijgen op het leven. Het was bij deze foto’s  niet het doel om te fotograferen, maar het ontdekken van leven zelf. Pas achteraf besloot hij er een boek van te maken. Dit is te voelen als je naar het werk kijkt. Het reflecteert het experiment dat het leven zelf is.

‘And I think still now, when I’m walking in Paris,

I can walk like hole day, and I’m still have this kind of very childish, I am amazed by it.

You know, I can.. all this people and all this enter counters that happen, you didn’t  know about in the morning and when you go to bed have experienced everything.  ’

-APERTURE - JH Engström: Sketch of Paris (Video)

-Lotte van Geijn