Leopold and Rudolph Blaschka,glass objects 1890 |
LOTTE’S BLIKVANGER
#110
Week 21
Augustus 2014
Dit is de honderd en tiende column van Lotte’s blikvanger.
Een wekelijkse beschouwing over een (kunst)werk dat mijn
blik ving.
NIEUWSGIERIGHEID
CURIOSITY
Ik bezoek in de Appel Arts Centre aan de Prins Hendrikkade
de zomertentoonstelling Curiosity; de kunst van het weten.
Het is een mooie
veelzijdige tentoonstelling met een prettige afwisseling en een verrassende
samenkomst van verschillende kunstenaars. Op de eerste verdieping is
airconditioning. Daar is het dan ook aangenaam vertoeven als bezoeker. En je
krijgt nog minder haast en dat creëert meer tijd om rustig op ontdekkingstocht
te gaan.
Want dat is wat deze tentoonstelling is: een ontdekkingstocht.
Het wakkert je nieuwsgierigheid aan. Nieuwsgierigheid is in mijn ogen een
belangrijke eigenschap. Het lijkt misschien een wat kinderlijke eigenschap,
maar waar hij natuurlijk voor kinderen van levensbelang is; om opzoek te gaan
naar nieuwe dingen, is het als volwassenen eigenlijk niet minder belangrijk.
Altijd verder kijken, altijd benieuwd zijn naar wat er om de volgende hoek zal
zijn, wat er op de volgende pagina te zien is. En ja, soms leer je een harde
les doordat je door je nieuwsgierigheid een weg in bent geslagen die niet tot
het gewenste gevolg leidde. Maar dat mag je er niet van weerhouden weer je moed
bijeen te schrapen en opnieuw nieuwsgierig te worden. Opnieuw het onbekende terrein
te betreden.
Ik dwaal af, terug naar de tentoonstelling waar een schat
van kunstwerken te vinden zijn. Samengesteld door de kunstcriticus en
romanschrijver Brian Dillon.
‘Nieuwsgierigheid komt voort uit het verlangen te
ontrafelen wat zich buiten ons huidige begrip van de wereld bevindt. Naast de
verwondering – traditioneel gezien als de oorsprong van de filosofie – wordt
nieuwsgierigheid gekoesterd omdat het ons naar nieuwe kennis of ervaringen
brengt. Historisch is het echter ook veroordeeld als een vorm van afleiding,
een verlangen naar nieuwsgierigheid louter vanwege het nieuwe, of naar kennis
die ons eindelijk niets aangaat. Net als in een rariteitenkabinet, waarin
wetenschap en kunst, oud en modern, realiteit en fictie samensmolten, gaan
in deze tentoonstelling kennis en plezier
hand in hand door de confrontatie van historische perioden en allerlei soorten
voorwerpen.’
-Brian Dillon over de tentoonstelling Curiosity.
In de tentoonstelling word je inderdaad aangenaam heen en
weer geslingerd tussen alle contradicties die je in een rariteitenkabinet zou
terug vinden. Het is echter geen rariteitenkabinet. Er zit een onderzoekende
lijn en samenhang in de kunstwerken.
Adam Broomber en Oliver Chanarin I.D. 42, Polaroid Picture, 107mm x 86mm, 2013 |
Het werk van Adam Broomber en Oliver Chanarin The Poloroid Revolutionary Workers Movement, 2013 is een bijzondere serie polaroids.
Ze hangen in
grote lijsten met brede passe-partouts en ik kijk in naar de kleine afbeeldingen.
Ik kijk naar een detail van een plant, naar een bloem, maar steeds is de polaroid
in verdeeld in een linker en rechterdeel. Het linkerdeel is donkerder dan het rechter en
soms zo donker dat er bijna niks meer te onderscheiden valt. Het fascineert me,
het is mooi, maar ik voel dat er meer hier vertelt wordt. De titel van het werk
brengt me niet heel veel verder: The Poloroid Revolutionary Workers Movement.
Het blijft onduidelijk en mijn nieuwsgierigheid is gewekt. In het mooi
verzorgde overzichtelijke informatieboekje vind ik al snel de begeleidende
tekst. Het verhaal is schokkend.
Adam Broomber en Oliver Chanarin I.D. 37, Polaroid Picture, 107mm x 86mm, 2013 |
De polaroidcamera waarmee Broomer en Chanarin de polaroids
gemaakt hebben is een speciaal gemaakte camera uit de jaren ‘60, ontwikkeld in
het apartheidsregime in Zuid-Afrika. De portretfoto’s die ermee gemaakt werden moest
iedere donkere Zuid-Afrikaan met zich mee dragen als identiteitsbewijs. De
camera had een speciale flits-instelling voor het fotograferen van een donkere
huid. Ik kijk nogmaals naar de polaroids maar nu met andere ogen.
Adam Broomber en Oliver Chanarin I.D. 33, Polaroid Picture, 107mm x 86mm, 2013 |
De
dubbelbeelden zijn steeds een combinatie van een lichte en een donkere. In hun
werk onderzoeken deze kunstenaars de racistische elementen in de historie van
de fotografische technieken.
En zo brengt je nieuwsgierigheid je bij ieder kunstwerk in
deze tentoonstelling naar een onverwacht verhaal,
naar een onverwachte
geschiedenis.
Een ander voorbeeld. Ik buig me over een vitrinekast en
kijk naar een verzameling van allerlei zeediertjes. Kwallen, octopussen,
zeekomkommers, zeekatten en inktvissen. Het zijn prachtige vormen met subtiele
kleuren. Het onderwaterleven is een wereld die de nieuwsgierigheid altijd heeft
geprikkeld. Hoe is het leven diep onder water? De namen van de diertjes staan
erbij vermeld, met steeds een datum erachter; ca. 1890.
1890, dat is wel een enorme tijd geleden sta ik me te
bedenken. Maar zijn ze toen ontdekt? Hebben de toen hun naam gekregen?
Leopold and Rudolph Blaschka, Actinia and Sargartia, glass objects 1890 |
Nee, dit zijn glasmodellen. Deze objecten zijn van glas
vervaardigd door vader en zoon Rudolph en Leopold Blaschka in Dresden. Van
waaruit ze in de negentiende eeuw glazen modellen leverden van zeewezens aan
musea over heel Europa. Gebaseerd op tekeningen van onder meer Philip Henry
Grosse en later kochten ze zelfs zelf een groot aquarium.
Philip Henry Gosse illustration for Actinologia Britannica |
Uniek. Ik had geen idee.
Nog te bezoeken tot 14 september 2014
-Lotte van Geijn
Geen opmerkingen:
Een reactie posten