LOTTE’S BLIKVANGER #61

Boterhamzakje 

LOTTE’S BLIKVANGER #61
Week 32

Augustus 2013

Dit is de eenenzestigste column van Lotte’s blikvanger.

Een wekelijkse recensie over een werk dat mijn blik ving.

PLASTIC ZAKJES MET  BOTERHAMMEN:

AAN DE ENE KANT SALAMIWORST

EN AAN DE ANDERE KANT GESMOLTEN HAGELSLAG

Terwijl je dit leest ben ik onderweg naar Duitsland. In een rood volkwagenbusje (met enkel een cd van John Mayer) vlieg ik over de snelweg samen met een erg vertrouwd gezelschap. Doordat we de wereld in gingen om haar zelf te verkennen, ik noem een Berlijn, Londen, Madrid, Utrecht, Arnhem, Barcelona, India, Wenen, Slovenië en onder andere Roemenië is het erg lang geleden dat wij met zijn vieren op dezelfde plaats en tijd waren. We groeiende samen op.

Christo and Jeanne-Claude,
The Pont Neuf Wrapped,
 Paris, 1975-85

Deze trip staat al een tijdje in de planning: Oberhausen. In minder dan twee uur zullen we aankomen op onze bestemming. We bezoeken een kunstwerk van een levende icoon uit de kunstgeschiedenis: Christo.

De Pont Neuf in Parijs pakte hij al in mijn geboorte jaar 1985 in en in 1995 ontkwam ook de Rijkstag in Berlijn niet aan de inpakmanie van Jeanne-Claude, zijn vrouw en compagnon, 

en Christo Vladimirov Javacheff.

Christo and Jeanne-Claude,
Wrapped Reichstag,
Berlin, 1971-95 

Zijn vrouw overleed in 2009.

In 1958 maakte zij hun eerste inpakkunstwerk, vijfenvijftig jaar geleden. Door opvallende bestaande gebouwen en landschappen tijdelijk ‘aan te kleden’ creëerde zij een tijdelijk abstrahering van het onderwerp.

Nu op 77 jarige leeftijd is het werk in Oberhausen het eerste kunstwerk dat hij voltooid zonder zijn vrouw en compagnon.

Big Air Package.

De fragiele oude Christo, met lang zwierig dun haar, kijkt met ondeugende oogjes naar zijn eigen werk. Zo stelt hij zich de hemel voor. Cameramannen en journalisten liggen op de grond en nemen foto’s.

Straks lig ik daar te staren in de enorme witte luchtbel.

In Oberhausen heeft hij een industrieel monument dat tot 1988 dienst deed als gashouder van binnenuit ingepakt. De binnenzijde heeft een hoogte van 90 meter en een doorsnede van 50 meter. Ik kan met er eigenlijk nauwelijks een voorstelling van maken.

'Het werk zou de kwetsbaarheid van onze atmosfeer duidelijk moeten maken.' legt Christo zelf uit. Het enorme doek, dat de binnenkant inpakt, is van lichtdoorlatend materiaal. Met twee blazers wordt continu de luchtdruk op peil gehouden en het doek wordt van de buitenzijde aangelicht, zodat het binnenin een hemelse zee van licht is.

Het is niet de eerste Air Package die hij in zijn carrière maakte en hem tot  deze zorgzaam uitspraak bracht.

Christo and Jeanne-ClaudeAir Package
van Abbemuseum, Eindhoven
1966

De eerste werd gerealiseerd in 1966 in Eindhoven voor de ingang van het Van Abbemuseum. Het is een mega ballon die hij heeft gemaakt van polyethene en touwen. De bol hangt met stalenkabels verbonden aan de vlaggenpalen in de ruimte voor de ingang van het museum.  In een interview zegt Christo: ‘Air is the biggest thing in the world. We have more air than water and earth. I liked to do a big package for my show. But a big package is possible only when filled with air, because it is the cheapest material.’

In hetzelfde jaar wordt een tweede Air Package gerealiseerd in Minneapolis. Verschil met de eerste is dat hij nu transparant polyethene gebruikt in plaats van de ondoorzichtige. Deze Air Package is gevuld met 28.000 gekleurde ballonnen. Christo: ‘And you saw the air and you saw the other materials’.  De gehele luchtzak met alle ballonnen erin werd door een helikopter de lucht in getrokken. De kunstwerk werd even een sculptuur  en een performance tegelijkertijd.

Christo and Jeanne-Claude
Air Package
Minneapolis
1966

Voor Documenta IV Kassel in 1968 realiseerde ze een enorme Air Package van 85 meter lang met een diameter van 10 meter. De enorme ‘buckwurst’ zoals hij in de pers genoemd werd, bleek van een niet stevig genoeg materiaal waardoor hij tijdens de eerste poging om hem in de lucht te krijgen scheurde. Er werd nieuw tear-resistance (scheurvastheid) materiaal besteld en met behulp van twee enorme hijskranen lukte het uiteindelijk toch om het gevaarte de lucht in te krijgen. Jeanne- Claude zei jaren later over dit werk: '(…) most artists have been shying away from the word beauty. We have never been shy about the word beauty. (…) Some people say that the air package in Kassel was not beautiful. We find it beautiful.'

Hun kunst kan geinterperteerd worden al plat; enkel enorme ballonnen, maar uiteindelijk zijn het vooral prachtige triomfen van de verbeelding. 

Christo and Jeanne-Claude
Air Package
Documenta  IV Kassel
1968

                                            Eindelijk kunnen                                                                 we de AIR                                                            van binnenuit                                                                       ervaren.

Ze gingen van een ondoorzichtige bol, naar een doorzichtige zak met gekleurde ballonnen erin naar een enorme tear-resistance worst totaan de Air Package van lichtdoorlatend materiaal nu in de Gasometer in Oberhausen. Eindelijk kunnen we de AIR van binnenuit ervaren. Is het niet langer dat Christo gebouwen en landschappen aankleedt, maar mogen we naar binnen om zijn wereld van binnenuit te ervaren. Alsof we onder zijn bijna transparante huid mogen kruipen en het licht van buiten diffuus naar binnen kunnen zien schijnen. Daar onder zijn huid is zijn liefde te vinden, daar komen we het dichtst bij zijn vrouw Jeanne-Claude.

Christo (and Jeanne-Claude)Air Package
Oberhausen
2013

We zijn echter ook uitgenodigd om de huid van de Air Package van de buitenkant te bekijken. Er schijnt namelijk een glazen lift te zijn die je helemaal naar boven brengt en je op 90 meter hoogte de mogelijkheid biedt om de buitenkant van het sculptuur te zien.

Ik beloof niks. Liften vind ik al tamelijk onprettig, laat staan GLAZEN liften. En 90 meter… misschien blijk ik liever onder de huid, maar wie weet.

Ik raas nu over de snelweg richting Oberhausen met mijn goed reisgezelschap. Hoe het echt was kan ik nog niet laten weten, maar ik denk eigenlijk dat het nu al een daar-had-je-bij-moeten-zijn verhaal zal worden… Misschien beter om zelf even spontaan een tripje te maken.

Big Air Page / Christo

nog tot 30 december 2013 te zien in de Gasometer.

Arenastraße 11,  46047 Oberhausen.

En ik open het plastic boterhammenzakje, haal er een heerlijke oer-hollandse boterham uit, neem een grote hap… salamiworst MET hagelslag… jong geleerd is oud gedaan.. Ik lach en vorm mijn duim en wijsvinger om de opening van het zakje en blaas….    

Air Package.. Beautiful.

-Lotte van Geijn