_______Lotte van Geijn_______: LOTTE’S BLIKVANGER #55

LOTTE’S BLIKVANGER #55

Week 26

Juli 2013

Dit is de vijfenvijftigste column van Lotte’s blikvanger. Een wekelijkse recensie over een werk dat mijn blik ving.

Delen is vermenigvuldigen^[1]

Bij het verhaal van David en Goliath vergeet ik altijd wie wie is. Is David de reus? En Goliath de herdersjongen? Of is Goliath de reus en David de herdersjongen?

Ik staat tegenover een enorm beeld van een man met een tas in de ene hand en een jas losjes in de andere, hij ziet eruit alsof hij net terug komt van zijn werk, wandelend naar huis opeens heeft besloten een andere kant op te gaan. Morgen zal hij niet meer dezelfde route naar zijn werk volgen. Morgen is alles anders. Tegenover deze enorme man, staat een klein leger van groene figuurtjes. Speelgoed soldaatjes. We knielen neer, bekijken ze van dichtbij. Ik voel je adem op mijn gezicht. Opeens struikelt er een soldaatje en in een domino-effect beginnen ze te vallen. Deze plek maakt me recalcitrant. We zetten ze weer op hun voeten; back in line. Eentje blijft eigenwijs jouw kant op kijken. We laten hem zo.

Ik ben in het prestigieuze gebouw van de Rabobank in Utrecht. Mannen in strakke pakken. Een vrouw in een mantelpakje vraagt ons of we koffie, thee of misschien een audio-tour willen.

Op de muur staat de tekst: 'Images are easier to consume than to understand' We eten beelden als hongerige onstilbare wolven.

De David of de Goliath is precies 5 meter en 16 centimeter hoog, een centimeter kleiner dan de David van Michelangelo. De grootmeester is onovertrefbaar lijkt de Spaanse kunstenaar Fernando Sánchez Castillo te zeggen. Het beeld is vervaardigd door een enorme 3D printer. Een fascinerend proces, te zien in de video presentatie, maar het doet af aan de mythe. De verbazing over de vervaardiging is een belangrijk onderdeel bij de mythevorming van een kunstwerk.

Het standbeeld is een personificatie van de onbekende man die op het Tiananmenplein in China vijfentwintig jaar geleden voor de rij tanks bleef staan. Door het gemiddelde van verschillende gezichten van Chinese studenten te nemen is hij tot dit portret gekomen. De stille kracht van 1 man, staande.

Het beeld deed me meteen denken aan het protest van de kunstenaar Erdem Gunduz op het Taksimplein in Istanbul. Hij besloot acht uur op het plein te gaan staan en te kijken naar het standbeeld van Kemal Atakurk. Protest op de meest vredevolle manier. De kracht van een persoon tegen het enorme systeem lijkt zinloos, maar is dat zeker niet. Het gaat voorbij aan de persoon zelf, hij laat zijn eigen ego voor wat het is, over ziet het tijdelijke menselijke leven en beseft dat hij maar een klein schakeltje is in de enorme geschiedenis en toekomst. Toch kan hij het verschil maken.’ I’m nothing. The idea is important.´[2]

De kleine nietige man tegenover de enorme tanks staat nu als een megagrote, witte David of Goliath hier voor mij. Ik loop om hem heen. Zijn anonimiteit maakt dat wij ons er allemaal mee zouden kunnen identificeren.

Ik besef me dat ik in een bank-gebouw sta, de plek en het de kunst lijken te botsen. Of zijn ze niet in conflict? Wat is het signaal dat de bank hiermee afgeeft? Door jou aanwezigheid ben ik me meer bewust van het contrast.

Images are easier to consume than to understand Geldt dat misschien ook voor:

Places are easier to consume than to understand Of

Statues are easier to consume than to understand

Goliath is de reus en David de herdersjongen.

De Spaanse kunstenaar heeft de Chinese David zo groot gemaakt als de reus Goliath. Dat zou misschien symbolisch kunnen zijn voor de kracht van de intelligentie van de kleine David, maar de enorme Chinees is grappig door zijn lompe formaat. Daarmee doet hij af aan de inhoud. Ook de David van Michelangelo is de kleine herdersjongen uit de mythe van David en Goliath. Hoe groot zou de reus dan wel niet geweest zijn?

Met een David van levensecht formaat zou ik me makkelijker kunnen identificeren. Ik denk niet dat het de tijd is om grote standbeelden te maken ter verering. Iedereen heeft op zijn netvlies het beeld van het omlaag getrokken standbeeld van Sadam Hussein op het Firdosplein in Bagdad in 2003.

Henk Barendregt is hoogleraar in de wiskunde en vipassana-mediatie leraar. Hij is geen zendeling van het boeddhisme, maar vindt dat bewuszijn wetenschappelijke aandacht verdient.

´(...) ..het begrip ‘meme’ (…) Het is overdraagbare kennis, een idee dat je kunt onthouden, memorise. (…) Ik denk dat de capiciteit om de gehechtheid aan het ego los te laten ook een meme is; een vaardigheid die we moeten verwerven. (…) namelijk van de verslaving aan het zelf. (…) Want zolang je nog niet hebt ingezien dat het ik een proces is, een gecompliceerd proces, probeer je te verdedigen dat je er staat als vast ding: dat gaat gepaard met vechten en lijden. Met die illusie voeren we oorlogen (…) Het ik is the very cause of madness and war.’ [3]

Ik kan niet anders dan terug gaan naar de grote grondlegger en inspiratie bron van geweldloos protest; Mahatma Gandhi. Aan de Churchillaan op de kruizing met de Scheldestraat vind ik zijn standbeeld. Hij oogt klein, maar als ik mijn hand naast de zijne houd, blijkt dat hij op menselijk formaat is.