LOTTE’S BLIKVANGER #40

LOTTE’S BLIKVANGER #40

Week 13

Maart  2013

Dit is veertigste column van Lotte’s blikvanger.

Een wekelijkse recensie over een werk dat mijn blik ving.

Prix  de Rome 2013 

Deze week werd de shortlist bekend gemaakt voor de Prix de Rome. De jury koos de vier kunstenaars uit een lijst van negenenveertig die via vijfendertig scouts werden voorgedragen. Na 140 jaar heeft de Rijksacademie het stokje overgedragen aan de Mondriaan Stichting.

Een kleine geschiedenisles Prix de Rome.

-In 1666 besluit de Franse koning Lodewijk XIV de Prix de Rome in te stellen voor Franse kunstenaars om met eigen ogen de bakermat van de kunst in het klassieke Rome te kunnen aanschouwen. De winnaar kreeg een mooi bedrag en kon maar liefst vier jaar werken aan de Academie Royale de Peinture et de Sculpture in Rome.

-Onder de Franse bezetting in Nederland 1806-1810 geeft Lodewijk Napoleon de opdracht tot de oprichting van een Koninklijke Academie en naar Frans voorbeeld wordt ook de Nederlandse Prix de Rome een feit.

-Thorbecke zet in 1851 een streep door de slecht lopende Prix de Rome, maar zorgt mede voor de oprichting van de Rijksacademie in 1870 met daaraan de prijs verbonden, een vrij-plaats voor en door kunstenaars, om ervoor te zorgen dat talent niet wegliep naar Parijs of Sint Petersburg. De prijs wordt nu uitgereikt op het gebied van Schone Kunsten en Schone Bouwkunst.

-Vanaf 1884 ontvangt de winnaar een stipendium van twaalfhonderd gulden. Er zijn drie fases: een voorronde  in de vorm van een wedstrijd, een werkperiode aan de Rijksacademie gevolgd door een tentoonstelling en publicatie.

-In 1985 worden de terreinen, die dan bestaan uit beeldhouwen en grafiek, flink uitgebreid met; tekenen, fotografie, film & video, beeldende kunst & theater en beeldende kunst & de publieke ruimte. In het architectuur-veld worden stedenbouw en landschapsarchitectuur toegevoegd. De leeftijdsgrens wordt opgetrokken van 30 naar 35 jaar.

-In 2005 vind er weer een verandering plaats. Prix de Rome wordt PRIXDEROME.NL. Nu eenmaal per twee jaar uitgereikt aan alle gebieden binnen de beeldende kunst en een maar in de vier jaar Prix de Rome architectuur. Het prijzen geld is nu € 45.000,- voor de eerste prijs, € 20.000,- voor de tweede prijs en € 10.000,- voor de derde prijs.

-Nu anno 2013 is onder druk van de staatsminister van Cultuur de Prix de Rome onder de verantwoording van de Mondiaan Stichting komen te staan. Veranderingen zijn het ophogen van de leeftijdsgrens naar 40 jaar en ook nieuw is de groep van scouts die ieder twee namen mogen aandragen. Uit deze longlist koos een internationale jury bestaande uit:

Kathleen Bühler (curator Kunstmuseum Bern),

 Ann Goldstein (directeur Stedelijk Museum Amsterdam),

Nicoline van Harskamp (beeldend kunstenaar en winnaar Prix de Rome 2009),

Navid Nuur (beeldend kunstenaar)

en Domeniek Ruyters (hoofdredacteur Metropolis M).

Voorzitter is Birgit Donker (directeur Mondriaan Fonds).

..een shortlist van vier kunstenaars. Zij krijgen ieder 7,500 euro en een zelfgekozen coach om vijf maanden te werken in hun eigen atelier of elders.

Uiteindelijk zal het werk tentoongesteld worden in een groepstentoonstelling de Appel Art Center.

-Op 5 november wordt de winnaar bekend gemaakt. Hij of zij zal een bedrag van 40.000 euro ter beschikking krijgen en een werkperiode aan de American Academy in Rome.

Hiermee is een oude traditie van de prijs weer in actuele vorm terug gebracht.

Nergens kan een publicatie vinden met een kritische noot over deze overname. Is het een verarming dat de Rijksacademie om de prijs in te leveren bij een fonds?  Of zorgt het inderdaad voor meer onafhankelijkheid?En dat het Fonds voor Beeldende Kunst is opgeheven en is opgegaan in de Mondriaan Stichting? In de Volkskrant lees van afgelopen 6 maart lees is een stuk over de, in Thailand ondergedoken kunst-boekhouder Clemens K. die 2009 werd veroordeeld tot vijf jaar cel vanwege het verduisteren van 15,5 miljoen van het Fonds voor Beeldende Kunst.

Is het wel een goed idee om alles onder de paraplu van één en dezelfde stichting te stoppen?

Goed, even terug naar de kunst en de kunstenaars:

De short list 2013:

Christian Friedrich (1977)

Falke Pisano (1978)

Remco Torenbosch (1982)

Ola Vasiljeva (1981)

Ik denk dat het vernieuwde systeem om vier mensen een werk periode en een groepstentoonstelling te geven wel een mooi idee. Jammer misschien dat nu een persoon daarna financieel wint, in plaats van de eerdere eerste, tweede en derde prijs.

Ik kijk erg uit naar deze groep presentatie. Bij de beoordeling heeft de jury ook gekeken naar de toekomstige plannen die de kunstenaars hadden voor de vijf maanden werk periode. Ik zeg plannen overboord en creëren maar.

Er zijn vele wegen die naar Rome leiden.

Maar één van deze vier zal de bestemming bereiken.

Succes.

Ik kijk alvast uit naar de groepspresentatie van deze vier wegen eind oktober.

-Lotte van Geijn