LOTTE’S BLIKVANGER #22

Week 46

20 November 2012 

Dit is de tweeëntwintigste  column van Lotte’s blikvanger.

Een wekelijkse recensie over een werk dat mijn blik ving.

Vandaag  lag er een kaart voor de deur. Ik woon drie hoog, maar vaak neemt mijn buurjongenman mijn post vast mee naar boven en ik zijn post. Een onuitgesproken aardigheidje. Hij is bezig met een eigen huis te kopen en zal waarschijnlijk in 2013 mijn buur niet meer zijn. Ik zal hem missen om deze kleine dingetjes en natuurlijk zijn spierballen, die ik toch af en toe om een dienst heb gevraagd.

Vandaag lag er een kaart voor de deur. Post krijgen geeft altijd een spannend gevoel. Ik bekeek de voorkant en zag twee paar blote billen.

Ik kan niet ontkennen dat ik mij toch een moment geneerde. Hoe preuts kun je zijn..

De kaart is een uitnodiging voor een expositie bij Heden in Den Haag, Naked, the end of the road 1989 van Rimaldas Viksraitis.

Ik moest denken aan mijn buurjongenman. Na de laatste verbouwing is onze tussenmuur geluidsdicht geworden. Daarvoor niet..als je begrijpt wat ik bedoel.

De kaart deed me denken aan een uitzending van Pauw en Witteman die  ik een tijdje terug zag. Een gesprek met een correspondent uit Iran, nu nog maar een van de twee westerse journalisten die van daaruit verslag doen. Hij ontving weleens post uit Nederland, maar alles wat enigszins tot verleiding kon leiden werd afgeplakt met zorgvuldig geplaatste blauwe rechthoekige stickers. Dit fragmenten fascineerde me en ik voelde dat het mijn kunstenaarshart aansprak.

Hij vertelde dat theologie studenten drie maanden dit werk mochten doen. Daarna werden ze vervangen, omdat de studenten anders zelf moreel zouden worden gerecupereerd.  Zoekend naar dit fragment blijkt dat dit werk nu als kunst tentoongesteld word in de Pop-up Press Museum op het Museumplein! Yes. Daar ga ik even kijken.

Ik besefte me dat als er over deze schattige blote witte billen van dit tedere en kwetsbare stel op deze zandweg, zwart-wit foto, een blauw blokje had gezeten, dat het dan misschien wel spannender was geweest. Dat het het hele beeld had veranderd. Dat het een maatschappelijk en politiek beeld was geworden. Dat het veel meer betekenis had gekregen. De preutsheid die het bij me opriep zal een opgelegde preutsheid van de overheid worden.

De uitnodiging van Heden opsturen naar Iran, naar de correspondent  Thomas Erdbrink in Teheran en vragen of hij hem gecensureerd wil terug sturen is een optie.

We leven in een vrij land. Een land zonder censuur. Hoe ontzettend belangrijk is dat.

Een goed vriend van mij maakte een rondreis over de wereld, maar volgde wel mijn blog. Hij mailde me dat hij in China zat en mijn blog gecensureerd werd. Geen toegang. Zouden er mensen dag en nacht bezig zijn om het mail verkeer te controleren en te censureren met blauwe blokjes? Of ben ik nu erg naïef?

Ik bezocht de Pop-up tentoonstelling. En het bleek dat een bevriende kunstenaar van de correspondent Thomas Erdbrink door de jaren heen gecensureerde NRC-handelsbladen van hem heeft verzameld. Een aantal exemplaren uit 2005/6/7 zijn nu tentoongesteld onder zijn naam; Jan Dirk van der Burg - Censorship Daily.

Het blijkt dat sinds een jaar de kranten niet meer gecensureerd worden. Thomas ontving het fotoblad Gup. Op de voorkant Marilyn Monroe; met blote borsten zonder blauwe sticker. Deze vorm van censuur heeft de overheid opgegeven; een verloren strijd. Schaar en plakband zijn verruilt voor firewall om het internet te filteren en microgolven om satellietzenders te storen, lees ik in een verschenen artikel in De Volkskrant van 18 oktober j.l.

Maar even terug naar de schaamte. Filosoof Coen Simon schrijft in WACHTEN OP GELUK een filosofie van het verlangen dat schaamte niet het gevolg is van het seksuele verlangen, maar er een beslissend onderdeel van vormt. Zonder schaamte geen seksueel genot. (….) de schaamte die optreedt in de liefde, is de schaamte voor het eigen belang. Alle schaamte (..) van wegkijken tot het bedekken van schaamdelen, is de poging om jouw plompverloren eigen wil te bedekken.

Het is het verhullen dat het verlangen opwekt. Werkt censuur dan niet juist averechts?

-Lotte van Geijn