LOTTE’S BLIKVANGER #17
Week 42
Zondag 14 oktober 2012
Dit is de zeventiende column van Lotte’s blikvanger.
Een wekelijkse recensie over een werk dat mijn blik ving.
De Nieuwe kerk op de Dam is geen officiële kerk meer.
Tegenwoordig worden er regelmatig tentoonstelling georganiseerd. Op het moment
is er onder het thema Meesterwerken,
1 maand 1 kunstwerk te zien.
Deze maand is dat the
last supper (pink) van Andy Warhol.
Het blijft een indrukwekkende kerk. In de rechter vleugel hangt het kunstwerk in een grote glazen
vitrine. Het is een zeefdruk op zijde. Hij liet het maken vlak voor zijn dood in 1968. Het is
roze van achtergrond met zwarte pixels die de afbeelding vormen van: Het laatste avondmaal, een reproductie naar het werk van Leonardo Da
Vinci. Het is tweemaal naast elkaar dezelfde afbeelding.
Later zitten we in de linkervleugel van de kerk naar een
gebeamde projectie te kijken op een scherm van dit zelfde werk. Achter de
spreekpilaar staat, bijna als een predikant, Joost Zwagerman. Zijn stem echoot
de kerk door. Hij bedankt dat we in zulke grote getale gekomen zijn op onze
vrije zaterdagmiddag. Hij heeft er zin en begint uitgebreid het leven van Andy
uit te stippelen. Andy Warhola, zo is hij bij naam geboren.
Er blijkt een heuse Warholiaanse wetenschap te bestaan.
Mensen die eindeloos onderzoek doen naar het leven van deze Andy.
In zijn wel beroemde The
Factory was iedereen altijd welkom, zijn huis waar hij leefde echter niet.
Joost Zwagerman vertelt een mooi verhaal over een ontmoeting met de technische
maker van de meeste zeefdrukken van Warhol. Een keer bezocht hij het woonhuis
van Andy, vol met rare snuisterijen en opgezette dieren, maar ook een stuk of veertien
katten die allemaal naar dezelfde naam luisterden, Sem. Joost Zwagerman legt
dit uit naar de artistieke principes van Warhol, hij hield van de reproductie
en maakte die bijzonder.
Het is een vermakelijk college. Andy was homo, maar liever
zei hij zelf a-seksueel. Alles was fabulous.
Dit werk uit
Pittsbrugh, waar Andy Warhol opgroeide, is voor het eerst in Europa te zien. De
vitrine kast is vanwege de luchtvochtigheid in de kerk, daar kan ik me wel iets
bij voorstellen, we ademen bijna witte wolkjes uit.
Het werd lang beschouwd als een minder werk van hem, maar nu
krijgt het werk een nieuwe lading. Het blijkt dat hij namelijk een zeer gelovig
iemand was. En regelmatig met zijn stokoude moedertje de kathedraal bezocht in
New York. Zijn moeder droeg in haar grote keukenvest altijd een bidprentje met,
jawel, de afbeelding van het laatste
avondmaal door Leonardo da Vinci.
De anekdotische manier waarop Joost Zwagerman, Andy Warhol
een persoonlijk gezicht geeft is vermakelijk en boeiend. Het werk krijgt een
logische context hier in de kerk en de mythe vorming rond de persoon die hij
was.
Reproductie in de
vorm van een klein bidprentje,
in de vorm van een
Warhol zeefdruk
in de vorm van het
gebeamde scherm,
in de vorm van de
afbeelding op de folder
tot de vorm van de
digitale versie op de website.
Het is een reeks van
lezingen verhalen bij het meesterwerk.
Het is fascinerend hoe Warhol een meesterwerk van een meesterwerk maakte.
Echter is hij vooral zijn tijd vooruit. Tegenwoordig is het de foto van de
gebeurtenis die de herinnering oproept en daarmee de emotie. Een nostalgische
emotie die het mooier laat herinneren dan dat het in het heden was.
Zoals elk feestje waar je niet was, geweldig was, en je echt
iets hebt gemist. Dit ultieme feestje bestaat niet in werkelijke ervaring, maar
enkel in de herinnering.
Zo is het ook met Warhol. De foto die ik neem van het werk
als bewijsstuk en deel op mijn Facebook is misschien wel hetzelfde principe van
reproductie die de waarde van originaliteit en echtheid laat verdwijnen.
Het is de ervaring als een bijna goddelijke, die je als een
bidprentje mee wilt nemen om het te blijven herinneren.
Het heden zoals bij de lezing van Zwagerman: de kou van de
kerk, de net te lange lezing, de lelijke gebeamde versie, de irritante man met
de rode schoenen: ze verdwijnen op de achtergrond en steeds meer wordt het een
herinnering van een lyrische lezing met een geweldige ervaring van het zien van
het ECHTE werk van Warhol.
Als een gevoel van
daar-had-je-bij-moeten-zijn. En om u vooral naar de Nieuwe Kerk te sturen,
Zwagerman zal er niet zijn, ik ook niet, maar u zult uw eigen er-bij-moeten-zijn
moment creëren en delen op misschien wel uw Facebook.
Misschien wel a.s. zaterdag
als een jonge dominee komt
vertellen over dit kunstwerk of zaterdag 27 oktober wanneer Jasper Krabbe, (schilder en nu ook te zien in het geniale programma
Artmen zondag uitgezonden op ned2)
zijn verklaring geven over hoe Warhol schijnbaar moeiteloos meesterwerken reproduceerde.
Ik ben benieuwd hoe de mythevorming zich voortzet. De reproducties in de vorm bewijsstukken van
een niet bestaand heden en het oproepen van lyrische herinneringen. Laat iedere
reproductie bijzonder zijn, een meesterwerk zijn.
-Lotte van Geijn
Geen opmerkingen:
Een reactie posten