 |
| Andreas Siekmann |
LOTTE’S
BLIKVANGER #124
Week 45
November 2014
Dit is de
honderd en vierentwintigste column van Lotte’s blikvanger.
Een wekelijkse beschouwing over een kunstwerk
dat mijn blik ving.
IN THE STOMACH OF THE PREDATORS
'De roofzuchtige
logica van het laat-kapitalisme.'
In Utrecht bevindt
zich het kunstinstituut BAK dat zichzelf omschrijft als 'brigding art and
knowledge'.
Een dag
voordat de nieuwe tentoonstelling opent krijg ik de kans om mee te lopen met
een rondleiding door één van de kunstenaars. Het is een uitgebreide rondleiding
voornamelijk bedoeld voor de suppoosten om ze in te lichten en voor te bereiden
op wat ze straks tegen de bezoekers kunnen zeggen. Een van hen is zo slim om
met zijn telefoon audio-opnames te maken. De rondleiding is namelijk nogal gedetailleerd
en uitgebreid. Desalniettemin praat de man goed Engels en is bevlogen over zijn
werk, zijn onderzoek; dat is een betere omschrijving.
'In the
stomach of the predators' is een tweedelige tentoonstelling. Boven is er een
ruimte ingericht voor het werk van Alice Creischer. Het is een korte film van
17 minuten. Ik zie vier hoofdpersonen. Ze lijken te balanceren op de grens van
acteurs en het decor. Hun hoofden zijn vervangen met de tweedimensionale
schaduwen van de koppen van een wolf, beer, jakhals en een hyena. Het zijn twee
volwassen en twee kinderen. Ze slepen aan lange hengsels handtasjes met zich
mee. De handtas is een metafoor voor the stomach, de maag van 'the predators'. Erin
zitten zaden. Het gezelschap beweegt zich gedurende de film op drie locaties. Van
de sneeuwbergen van Spitsbergen, naar de palmbomen van Benin tot in de stad in
grote aanbouw Istanbul. Het werk is surrealistisch en de diepere laag is niet
zo gemakkelijk te lezen. De acteurs blijken Alice zelf, haar man Andreas Siekmann,
waar ze vaker mee heeft samengewerkt en hij is de kunstenaar die de rondleiding
geeft, en hun twee kinderen.
 |
| Alice Creischer |
Na de
vertoning vervolgt de rondleiding zich naar de begane grond waar het werk van
Andreas Siekmann zelf te zien is. In de hoge, witte ruimte is een installatie
gebouwd dat een geraamte vormt voor twaalf panelen. De panelen zijn als in een
depot verschuifbaar van links naar rechts en terug. Als je een paneel opschuift
schuift er aan de andere kan een paneel in tegenovergestelde richting. Andreas
legt uit; niks is zonder gevolg. Ik kan zijn logica volgen, maar vraag me af of
ik dit ook zo had geïnterpreteerd zonder zijn aanwijzing. De twaalf panelen
vormen door middel van pictogrammen een uitgebreid verslag van zijn onderzoek.
Een onderzoek dat berust op gevonden feiten. Het is geen fictie, al denken
mensen dat toch snel omdat het als kunstwerk gepresenteerd wordt.
 |
| Andreas Siekmann |
Naast de
panelen staan er op twee sokkels, een klein bakje met zoekkaartjes zoals je
vroeger je adressen bijhield. Hierin kun je bij de namen en gebeurtenissen die
vermeld worden op de panelen achtergrond informatie zoeken.
Als je de
tijd hebt en het geduld, en niet bij binnenkomst afgeschrikt bent door de cryptische
omschrijving door middel van de pictogrammen dan is het een interessant
onderzoek, maar vooral een verontrustende geschiedenis les.
In 2008 werd
de Svalbard Global Seed Vault in Spitsbergen
opgezet. Het is een bank dat beweerd zoveel mogelijk verschillende soorten
zaden op te slaan, om ze te beschermen tegen het uitsterven door middel van
bijvoorbeeld oorlogen of klimaat veranderingen. Maar deze bank wordt gefinancierd
door mega-grote bedrijven die zelf al tientallen jaren bezig zijn met het monopoliseren
van de archaïsche gewassen doormidden van o.a. genetisch modificeren.
Dit is
overigens geen nieuw nieuws. Met dit werk proberen Alice and Andreas niks te
onthullen, maar het is een begin naar het onderzoeken van processen van monopolisering
als zodanig. De maag verwijst naar de monopolisering, die verbeeldt wordt als
handtasjes in de film van Alice en als pictogram regelmatig terugkomt in de
panelen van Andreas.
 |
| Andreas Siekmann |
 |
| Alice Creischer |
Een opvallend extra element in de installatie van Andreass Siekmann hangt aan de muur in de ruimte waar zijn installatie staat. Een serie hand-geschilderde tulpen. Mooi, realistisch met prachtige kleuren. Hij vertelt dat hij ze zelf heeft geschilderd, ondanks dat hij geen schilder is. Het is opvallend naast de steriele, informatieve, geprinte symbolen op de panelen. Het is minder afstandelijk en brengt je even dichterbij de kunstenaar zelf. Ieder schilderijtje met een tulp heeft een insect. Het verwijst naar de handel van tulpenbollen in de Nederlandse geschiedenis. Een nieuwe tulpen bol kon wel zes Amsterdamse grachtenpanden waard zijn.
 |
| Andreas Siekmann |
De
tentoonstelling 'In the stomach of the predators' toont twee afzonderlijke werken
van het gezamenlijke onderzoek van Alice en Andreas naar de privatisering van
gemeenschappelijke bronnen, zoals plantenzaden, landeigendomsrechten en
intellectueel eigendom.
Helaas biedt
het werk geen wending of inzicht om tot een verandering te komen. Geen utopische
of idealistisch hoopvol antwoord. Ik begrijp dat kunst een plek kan zijn om
onderzoek te tonen en de geschiedenis vast te leggen en dat dit zinvol is, maar
kunst zou ook de plek kunnen zijn waar je een stap verder kunt gaan, door de
op gedaande kennis te vermengen met het vermogen tot verbeelden, dat zou kunnen
leiden tot een mogelijke nieuwe visie voor de toekomst.
 |
| Andreas Siekmann |
-Lotte van
Geijn
Geen opmerkingen:
Een reactie posten