LOTTE’S BLIKVANGER #113

LOTTE’S BLIKVANGER #113

Week 34

Augustus 2014

Dit is de honderd en dertiende column van Lotte’s blikvanger.

Een wekelijkse beschouwing over een (kunst)werk dat mijn blik ving.

HOW NOT TO BE SEEN

 Ik bezoek het oude vertrouwde Stedelijk Museum in Amsterdam. Er is een tijdelijke tentoonstelling die de collectie laat zien van het kunst-verzamelaars echtpaar Martijn en Jeannette Sanders. Het is een diverse en uiteenlopende tentoonstelling die kunstwerken uit allerlei tijden en stromingen toont. Er zitten een paar mooie en interessante werken tussen, maar het is wel een persoonlijke smaak die hier de werken bij een heeft gebracht en dit zou nooit het werk van een curator kunnen zijn.

Gelukkig vind ik in een hoekje een video werk dat ze in 2013 op de biënnale van Venetië zagen en aankochten. Het is een kunstwerk van Hito Steyerl.

HOW NO TO BE SEEN A fucking Didactic Educational . Mov File, 2013

.

Hito Steyelr is een Duitse kunstenares die woont en werk in Berlijn. In haar werk speculeert ze over de consequenties van de hedendaagse beeldcultuur. Over de manier waarop beelden en data zich tegenwoordig razendsnel en massaal verspreiden. En welke invoelt deze digitale informatie heeft op onze materiële wereld zoals we die kende.

In haar werk HOW NOT TO BE SEEN gaat ze op humoristische wijze opzoek naar de mogelijkheden om virtueel te verdwijnen. De voice-over is een mannenstem, hij praat droog en sullig Engels, bijna een computerstem. Hij leidt je door de vijf hoofdstukken die een met een knipoog naar de werkelijkheid je uitleggen hoe je jezelf kunt verstoppen in de digitale wereld.

'There are seven ways of becoming a picture' en

'There are fourteen ways of becoming invisible: by living in a military zone, by being in a museum, by being a superhero, by being a female over fifty…'.

Verschillende strategieën worden je voorgelegd om niet gezien te worden: zoals bijvoorbeeld kleiner te worden dan een pixel of door camouflageschmink te gebruiken of je te verschuilen op en vliegveld of door gewoon uit het beeld te stappen.

Op bepaalde momenten figureert Steyerl zelf in het werk. Ze spreekt jou als kijker instructies toe. Hiermee doorbreekt ze als het ware de vierde wand, waardoor ze nogmaals de grens tussen virtueel en digitaal overschrijdt en vervaagd. Het werk is humoristisch en ook daardoor is de drempel van het werk erg laag.

Het gebruik van allerlei digitale technieken herken ik uit videogames en 3-D animaties voor stedenbouwkunde, maar ook het gebruik van het groene scherm en het groene pak komen langs. Het is hierdoor verfrissend en een erg actueel werk.

 

Het sterke van werk is dat ze speelt met de onmogelijke verbintenis tussen de realiteit en de digitale wereld. Absurde voorstellen worden er gedaan hoe je onzichtbaar zou kunnen worden, maar ze brengt ze op een manier dat het logisch in de oren klinkt.

How not to be seen 

met als soundtrack: 'When will I see you again?' (van de  The Three Degrees) 

Hito Steyerl stelt in haar werk de centrale, kritische vragen over onze steeds meer digitaliserende wereld. Om ons bewust te maken van de snelheid waarmee de wereld steeds afhankelijker wordt van het internet.

Is het mogelijk om niet gezien te worden? 

Dit kunstwerk is er wel één om te gaan zien.

Kan nog tot 9 november 2014 in het Het Stedelijk Museum in Amsterdam 

-Lotte van Geijn